Μητροπολίτης Δαμασκηνός: Το δείπνο της Θείας Ευχαριστίας αποτελεί πρόγευση της αιώνιας μακαριότητας
Βρισκόμαστε ήδη στο μέσον του κατ’ εξοχήν εορταστικού μήνα ολόκληρου του χρόνου. Η εορταστική αυτή περίοδος θα κορυφωθεί με την εορτή των Χριστουγέννων, την Μητρόπολη των εορτών, όπως την χαρακτηρίζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Στην παράδοση του λαού μας, η περίοδος αυτή χαρακτηριζόταν ανέκαθεν από την γλυκιά προσμονή των ναυτικών και των ξενιτεμένων που επέστρεφαν στην οικογένειά τους για να γιορτάσουν όλοι μαζί τις άγιες αυτές ημέρες. Αλλά και μέχρι σήμερα, η καθημερινότητα της περιόδου αυτής είναι γεμάτη από προσκλήσεις και επισκέψεις σε συγγενείς και φίλους.
Για μία πρόσκλησή μας μιλά και το σημερινό Ευαγγέλιο. Πρόκειται για την παραβολή του δείπνου, η οποία, μέσα από διάφορες εικόνες παρμένες από την ζωή μας, επιδιώκει να μας οδηγήσει σε βαθύτερα νοήματα που σχετίζονται με την σωτηρία μας.
Σήμερα, ο λόγος για έναν άνθρωπο, ο όποιος θέλει να μοιραστεί τη χαρά του με τους φίλους του. Έναν άνθρωπο εκ διαμέτρου αντίθετο με εκείνον τον άφρονα πλούσιο μιας άλλης παραβολής, ο οποίος κράτησε αποκλειστικά για τον εαυτό του την χαρά της μεγάλης σοδειάς που του έδωσε η γη και το μόνο που σκέφτηκε ήταν να κτίσει μεγαλύτερες αποθήκες, ώστε να μην στερηθεί ούτε έναν σπόρο.
Φανταστείτε όμως την απογοήτευση του σημερινού οικοδεσπότη, καθώς διαπιστώνει πως οι αγαπημένοι του προσκεκλημένοι δεν ανταποκρίθηκαν σε αυτό το άνοιγμα της καρδιάς του και προτίμησαν να αναζητήσουν την χαρά στις καθημερινές τους ασχολίες.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας συμφωνούν πως, στο πρόσωπο του οικοδεσπότη καθρεφτίζεται ο ίδιος ο Θεός ο οποίος καλεί τον άνθρωπο κάθε εποχής στον μυστικό δείπνο της ουράνιας Βασιλείας Του. Έναν δείπνο, ο οποίος δεν έρχεται να προσφέρει γήινες και προσωρινές απολαύσεις, όπως τα γαστρονομικά εδέσματα των ημερών αυτών τα οποία μαγνητίζουν την γεύση μας, αλλά περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, όλες εκείνες τις πνευματικές απολαύσεις, για τις οποίες διψά η ανθρώπινη ψυχή. Όπως οι ξενιτεμένοι περιφρονούν όλες τις χάρες της ξενιτιάς και έχουν στραμμένα τον νου και την καρδιά τους στο σπιτικό που τους περιμένει, έτσι και η ψυχή μας διψά να φτάσει στη δική της πατρίδα που δεν είναι άλλη από την Επουράνιο Βασιλεία. Μιας τέτοιας επιστροφής την πρόσκληση περιέχει η σημερινή παραβολή. Μέσω αυτής, ο Δημιουργός μας καλεί να βρεθούμε ξανά κοντά Του και να μοιραστούμε μαζί Του την απέραντη χαρά της πατρικής καρδιάς Του, χαρά ανέκφραστη και επουράνια, χαρά αδαπάνητη και αναφαίρετη.
Κι όμως! Η συνέχεια της παραβολής μας επιφυλάσσει μία τριπλή απογοήτευση. Τρεις αρνήσεις εισπράττει ο οικοδεσπότης, η καθεμία με τον δικό της ιδιαίτερο συμβολισμό. Ο πρώτος προσκεκλημένος επικαλείται τις δήθεν επιτακτικές εργασίες που απαιτεί η γη που αγόρασε. Τί ειρωνεία! Την γη αυτή, η οποία καρποφορεί με ιδρώτα και πόνο και η οποία θα αποτελέσει τελικά την τελευταία κατοικία του υλικού μας σώματος, μία μεγάλη κατηγορία ανθρώπων την επιλέγει για πατρίδα της και την θεωρεί σημαντικότερη από την επουράνια πατρίδα, όπου θάνατος δεν υπάρχει.
Ο δεύτερος προσκεκλημένος επικαλείται την αγορά πέντε ζευγών βοδιών, τα οποία επιθυμεί να δοκιμάσει. Ένας Ρώσος θεολόγος του περασμένου αιώνα αναφέρει πως τα πέντε αυτά ζευγάρια συμβολίζουν τις πέντε αισθήσεις μας, οι οποίες κινούνται διαρκώς προς κάθε κατεύθυνση, χωρίς σκοπό, χωρίς μετρό, χωρίς έλεγχο και αναζητούν στον κτιστό κόσμο τις μάταιες ηδονές. Είναι αυτές που μας απορροφούν ολοκληρωτικά και μας απονεκρώνουν κάθε διάθεση αναζήτησης των αόρατων επουράνιων δωρεών.
Όσο για τον τρίτο, επικαλείται τον πρόσφατο γάμο του. Και, βεβαίως, οι ανθρώπινες σχέσεις είναι σημαντικές για τον άνθρωπο και από αυτές εξαρτάται η ψυχική, αλλά και η κοινωνική ισορροπία. Αυτό που επισημαίνει όμως η παραβολή είναι ο κίνδυνος να απορροφηθούμε από τις κοινωνικές σχέσεις και να εμπλακούμε στη σχετικότητα και στην αστάθειά τους, ξεχνώντας το πρόσωπο του Θεού, το μόνο πρόσωπο που μπορεί να μας προσφέρει μία σχέση βαθιάς και αληθινής αγάπης.
Ο κύριος του δείπνου, όμως, δεν απελπίζεται. Στέλνει τον δούλο του να αναζητήσει στις φτωχογειτονιές και τα σοκάκια τους φτωχούς, τους τυφλούς και τους αναπήρους. Γνωρίζει πως αυτοί θα έρθουν οπωσδήποτε. Γιατί; Διότι βιώνουν τον πόνο, την στέρηση και την φτώχεια. Το μεγάλο δείπνο αποτελεί γι’ αυτούς την μεγάλη ευκαιρία να απολαύσουν αυτά που τους στέρησε η ζωή.
Ας μπορούσαμε, αδελφοί μου, να νιώθαμε το ίδιο φτωχοί, τυφλοί και στερημένοι από αληθινή χαρά και αληθινό πλούτο, όπως εκείνοι! Ας μπορούσαμε να συνειδητοποιήσουμε πως η γη αυτή δεν έχει να μας προσφέρει καμία αληθινή και μόνιμη ανάπαυση, παρά μόνον τα ξυλοκέρατα της επιβίωσης! Ας μπορούσαμε να ζούμε διαρκώς με τον πόθο του δείπνου, που πραγματοποιείται στο δικό μας παρόν, του δείπνου της Θείας Ευχαριστίας, όπως αναφέρει και ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, η οποία αποτελεί πρόγευση της αιώνιας μακαριότητας.
Η εορταστική περίοδος βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα αναζητήσουν στις αγορές και στις εορταστικές εκδηλώσεις ένα διέξοδο στις μεγάλες δυσκολίες της εποχής μας και μία απάντηση στον φόβο που γεμίζει τις ψυχές μας, καθώς ακούμε την ηχώ των πεδίων της μάχης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Τα εορταστικά ήθη και έθιμα, οι επισκέψεις και οι εκδηλώσεις, οι ευχές και τα δώρα είναι εδώ για να αλλάξουν, έστω και προσωρινά, την καθημερινότητά μας. Ας μην γίνουν, όμως, αιτία να αδιαφορήσουμε για την πρόσκληση του επουράνιου Οικοδεσπότη, ο Οποίος, σε λίγες μέρες, θα μας καλέσει στο πλούσιο δείπνο Του. Το βράδυ των Χριστουγέννων, οι ουρανοί θα αναγγείλουν την άφιξή Του. Δεν στέλνει πλέον απεσταλμένους για να μας αναζητήσουν. Μας επισκέπτεται εξ ύψους ο Ίδιος, αναζητώντας τον καθέναν από μας. Έρχεται να μας θυμίσει πως ανήκουμε σ’ Εκείνον και πως μας συνδέει με Αυτόν η θεία πνοή της αγάπης Του. Μας αναζητά, προκειμένου να μας προσφέρει χαρά, προερχομένη από την Θεία Του μακαριότητα και να μας καταστήσει μετόχους της Θείας Του Χάριτος.
Ας διατηρηθούμε, λοιπόν, σε εγρήγορση και ετοιμότητα, ώστε, σε λίγες ημέρες, να δοξολογήσουμε μαζί με τους Αγγέλους την παρουσία του ενανθρωπίσαντος Θεού ανάμεσά μας. Ας ποθήσουμε με όλη την δύναμη της ψυχής μας το δείπνο, στο οποίο θα μας καλέσει κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας των Χριστουγέννων. Ας ανταποκριθούμε στην επουράνια αυτή πρόσκληση, προτιμώντας τον άφθαρτο πλούτο των δωρεών Του από την μάταιη απόλαυση των υλικών αγαθών.
Το τραπέζι της Βασιλείας είναι ήδη στρωμένο. Ας ευχηθούμε να βρεθούμε όλοι μας συνδαιτυμόνες του Μεγάλου Οικοδεσπότη.