Μητροπολίτης Δαμασκηνός – Ένας είναι ο υπέρτατος νόμος του Θεού: η αγάπη
Πολύ λίγο απέχουμε από την μεγάλη εορτή των Θεοφανίων, την εορτή της επιφανείας του Τριαδικού Θεού, την εορτή των Φώτων. Αυτή είναι και η ονομασία που δίνει η Εκκλησία μας στην σημερινή Κυριακή: Κυριακή προ των Φώτων. Με ανυπομονησία και αγαλλίαση προσμένουμε την μεγάλη αυτή ημέρα, κατά την οποία θα λάβουμε τον αγιασμό για κάθαρση ψυχής και σώματος. Πώς όμως συνδέεται η σημερινή αποστολική περικοπή με την μεγάλη αυτή εορτή;
Η επιστολή του αποστόλου Παύλου, στην οποία ανήκει το σημερινό απόσπασμα, αποστέλλεται από μία φυλακή της Ρώμης προς τον αγαπημένο του μαθητή και Επίσκοπο Εφέσου, τον άγιο Τιμόθεο και αποτελεί το κύκνειο άσμα του. Περιέχει πολύτιμες οδηγίες προς εκείνον, ουσιαστικά, όμως, αποτελεί έναν αποχαιρετισμό εν όψει του επικείμενου μαρτυρίου του, όπως του αποκαλύπτει με βεβαιότητα: «Έφτασε ο καιρός να φύγω από αυτόν τον κόσμο».
Συγχρόνως, όμως, σπεύδει να παρηγορήσει τον μαθητή του, γνωρίζοντας πως η ψυχή του θα γεμίσει από μεγάλο πόνο, καθώς θα χάσει τον διδάσκαλο και πνευματικό του πατέρα. Με μία μόνο φράση κάνει τον απολογισμό μιας ολόκληρης ζωής και τον διαβεβαιώνει για την εσωτερική του γαλήνη, λέγοντάς του: «Αγωνίστηκα τον καλό αγώνα, έτρεξα το δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη».
Πόσο μεγαλείο κρύβει ο όρος «καλός αγώνας»! Πρωτ’ απ’ όλα, μας παρουσιάζει το βασικό χαρακτηριστικό της ζωής του κάθε Χριστιανού που δεν είναι άλλο από την διαρκή προσπάθεια για την αντιμετώπιση των πειρασμών και την συνεχή σύγκρουση με το πνεύμα του κόσμου, ο οποίος έχει θεοποιήσει την ευκολία, την ελάχιστη προσπάθεια, την αποφυγή κάθε μάχης για έναν μεγάλο σκοπό. Σε αντίθεση με το πνεύμα αυτό, ο απόστολος Παύλος, μέσα από την δική του ζωή, μας καλεί να αναλάβουμε έναν ίδιο με τον δικό του αγώνα και μάλιστα με σκοπό διπλό:
Πρώτα, τον αγώνα του δικού μας αγιασμού, εναντίον των παθών που τυραννούν και αλυσοδένουν την ψυχή μας.
Δεύτερον, τον αγώνα εναντίον της δυσπιστίας και των αντιδράσεων που δημιουργεί στους ανθρώπους του κόσμου τούτου ο λόγος του Ευαγγελίου.
Δεν διαχωρίζονται αυτοί οι δύο αγώνες. Σε μία κοινωνία με βασικά χαρακτηριστικά τον καταναλωτισμό, τον ατομισμό, την χρησιμοθηρία και την λατρεία των υλικών πραγμάτων, ο Χριστιανός απαντά με την αγιότητα και την αγάπη, τις οποίες καλλιεργεί καθημερινά με τον προσωπικό του αγώνα. Ο συνεπής και συνειδητός Χριστιανός γνωρίζει πως ο τρόπος της ζωής του είναι «κόντρα στο ρεύμα». Γνωρίζει πως, συχνά, θα αντιμετωπιστεί ως γραφικός, ακόμη και ως ενοχλητικός. Όμως δεν πτοείται, δεν υποχωρεί, δεν αποπροσανατολίζεται.
Με τρόπο που μαρτυρά και την ελληνική του παιδεία, ο απόστολος Παύλος βλέπει την ζωή σαν ένα στίβο αρχαίου ελληνικού γυμναστηρίου, όπου επέλεξε μία διαδρομή, στην οποία, πολύ σύντομα, θα τερματίσει• μία διαδρομή πίστεως και αγιότητος, γεμάτη κόπους, κινδύνους, απειλές και πολλή μοναξιά. Σε αυτό όμως το άθλημα, με καθαρή συνείδηση και ευγνωμοσύνη στη χάρη του Θεού, βεβαιώνει ταπεινά τον αγαπημένο του μαθητή πως η πίστη του παρέμεινε πάντα δυνατή και ατράνταχτη και με αυτήν, κατάφερε να φτάσει στον τερματισμό.
Και τώρα; Τι προσδοκά ο μέγας Απόστολος των εθνών και τι ποθεί όσο τίποτε άλλο; Ο ίδιος μας απαντά: «Τώρα πια με περιμένει το στεφάνι της δικαιοσύνης, που μ’ αυτό θα με ανταμείψει ο Κύριος εκείνη την ημέρα, ο δίκαιος κριτής».
Όχι, δεν περιμένει ανταπόδοση των καλών έργων του ο Παύλος. Δεν πιστεύει σε έναν Θεό δικαστή. Δεν αισθάνεται πως θα σταθεί ενώπιον ενός επουράνιου δικαστηρίου. Την απόλυτη εμπιστοσύνη του προς τον Κύριο Ιησού Χριστό και Σωτήρα του διακηρύσσει, βέβαιος πως η Θεία Χάρις που πλημμύρισε ολόκληρη την ύπαρξή του, όσο βρισκόταν σε αυτή την γη, θα ενεργήσει και στην επουράνια Βασιλεία. Γνωρίζει πως ένας είναι ο υπέρτατος νόμος του Θεού: η αγάπη Του, η οποία κατακλύζει το σύμπαν και κτυπά την πόρτα της ψυχής του κάθε ανθρώπου. Και ποιός είναι ο δίκαιος άνθρωπος; Ποιός άλλος από εκείνον, ο οποίος, σε αυτό το κτύπημα, ανοίγει την πόρτα και παραδίδεται στη χάρη και στο έλεος του Δημιουργού του.
Δύο στεφάνια σημάδεψαν την ζωή του Παύλου: Το πρώτο ήταν το ακάνθινο στεφάνι που είδε στη μορφή του Εσταυρωμένου εκείνο το μεσημέρι στον δρόμο προς την Δαμασκό. Το ίδιο στεφάνι των κόπων και των παθών φόρεσε και ο ίδιος όσο ζούσε. Τώρα, όμως, ένα άλλο στεφάνι, στεφάνι γαλήνης και αναπαύσεως, γνωρίζει ότι τον περιμένει στην άλλη, την μεγάλη, την όντως ζωή. Εκεί, όπου είναι βέβαιος πως θα φορέσει τον στέφανο της συμφιλιώσεως και της ειρήνης με τον Θεό, τον στέφανο της πίστεως και της αγάπης, των οποίων υπήρξε πιστός υπήκοος μέχρι τέλους.
Ο σύγχρονος άνθρωπος αναζητά με αγωνία και επιμονή αμοιβές και βραβεία. Μόνο που, ακόμη και όταν τα κατακτήσει, πριν καλά καλά τα πιάσει στα χέρια του, μαραίνονται και θρυμματίζονται. Γιατί; Διότι είναι κτιστά, φτιαγμένα από ύλη και, δυστυχώς, τίποτε το υλικό δεν είναι σε θέση να ξεδιψάσει την ψυχή του ανθρώπου. Το γνώριζαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Για τον λόγο αυτό, το βραβείο της νίκης στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν ένα κλαδί αγριελιάς, ασήμαντης αξίας για τα δεδομένα του κόσμου τούτου, ανυπολόγιστης όμως αξίας για τον κόσμο των μεγάλων ιδανικών και της αθανασίας.
Ένα άυλο και πολύτιμο στεφάνι πόθησε και ο απόστολος Παύλος. Αυτό, ήταν βέβαιος πως θα του απονεμηθεί από τον Θεό. Όχι όμως μόνο σε εκείνον αλλά, όπως γράφει: «…και σε εκείνους που περιμένουν με πίστη και αγάπη την επιφάνεια αυτού», δηλαδή, τη φανέρωσή Του.
Καθώς λοιπόν, πολύ σύντομα, θα εορτάσουμε τα Θεοφάνια και θα βρεθούμε ξανά ενώπιον της δόξης της Αγίας Τριάδος, όπως αποκαλύφθηκε στον Ιορδάνη ποταμό, ας ποθήσουμε όσο τίποτε άλλο στον κόσμο την θεία επιφάνεια στην καρδιά μας. Ας μεταβληθεί ο αγιασμός των υδάτων που θα πραγματοποιηθεί στις Ορθόδοξες Εκκλησίες όλου του κόσμου σε αγιασμό της δικής μας ζωής. Ας γίνει ο καλός αγώνας του αποστόλου Παύλου προσωπικό μας αγώνισμα σε διαδρομή ενός πνευματικού στίβου που οδηγεί στη Βασιλεία του Θεού. Ας επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις να τερματίσουμε νικητές και τροπαιούχοι ενός θείου τροπαίου.
Εάν με αυτόν τον τρόπο αγωνιστούμε, είναι βέβαιον πως ο ίδιος στέφανος της δικαιοσύνης που απονεμήθηκε στον μέγα απόστολο Παύλο, θα απονεμηθεί και σε εμάς.