Η Θεολογικό Συνέδριο της Μητρόπολης Ναυπάκτου

Τό Σάββατο 1 Ὀκτωβρίου 2022, στήν Αἴθουσα ἐκδηλώσεων τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως στήν Ναύπακτο, πραγματοποιήθηκε τό Η΄ Θεολογικό Συνέδριο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου μέ γενικό θέμα: «Ἐκκλησιαστική παράδοση καί πολιτισμός τῆς Μικρᾶς Ἀσίας», τό ὁποῖο ἐντάσσεται στό πλαίσιο τῆς ἐπετείου τῶν 100 ἐτῶν ἀπό τήν Μικρασιατική Καταστροφή.

Τό πρωΐ τελέσθηκε θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἐνῶ κατά τήν ἔναρξη τοῦ Συνεδρίου χορός ἱεροψαλτῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἀπέδωσαν ἐπίκαιρους ἐκκλησιαστικούς ὕμνους.

Τήν ἔναρξη τοῦ Συνεδρίου κήρυξε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, καί ὁ ἴδιος ἀνέγνωσε τά Μηνύματα πού ἀπέστειλαν πρός τό Συνέδριο ἡ Α.Θ. Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπούλεως κ. Βαρθολομαῖος καί ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος.

Παρόντες στό Συνέδριο ἦταν οἱ Σεβ. Μητροπολίτες Κεφαλληνίας κ. Δημήτριος καί Καστορίας κ. Καλλίνικος, πολιτικές καί αὐτοδιοικητικές ἀρχές τοῦ τόπου καί οἱ διοικητές τῶν τοπικῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας.

Χαιρετισμό στό Συνέδριο ἀπηύθυναν ὁ Βουλευτής Αἰτωλοακαρνανίας κ. Δημήτριος Κωνσταντόπουλος, ἡ Ἀντιπεριφερειάρχης Αἰτωλοακαρνανίας κ. Μαρία Σαλμᾶ, ὁ Δήμαρχος Ναυπακτίας κ. Βασίλειος Γκίζας καί ὁ Πρόεδρος τοῦ Δικηγορικοῦ Συλλόγου Μεσολογγίου –Ναυπάκτου κ. Χρῆστος Παΐσιος. (Ἡ Προσφώνηση-Εἰσαγωγή στό Συνέδριο τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου μας καί τά Μηνύματα καί οἱ χαιρετισμοί τῶν Ἐπισήμων παρατίθενται στό παράρτημα τοῦ παρόντος).

Οἱ εἰσηγητές καί οἱ ἀντίστοιχες εἰσηγήσεις τους ἦταν οἱ ἑξῆς, μέ τήν σειρά πού παρουσιάσθηκαν:

Χρῆστος Τερέζης, Ὁμότιμος Καθηγητής Φιλοσοφίας Παν. Πατρῶν: «Ἡ ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ στούς Ἴωνες φιλοσόφους»
Κωνσταντῖνος Μπελέζος, Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Ε.Κ.Π.Α.: «Οἱ Ἐκκλησίες τῆς Ἀποκαλύψεως»
Ἐμμανουήλ Καραγεωργούδης, Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Ε.Κ.Π.Α: «Προδρομικά στοιχεῖα τῶν ἡσυχαστῶν στήν διδασκαλία τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων»
Μητρ. Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος: «Οἱ Καππαδόκες Πατέρες κατά τόν Καππαδόκη π. Ἰωάννη Ρωμανίδη»
Σωτήριος Ἰ. Μπαλατσούκας, Δρ. Καθηγητής Ἁγιολογίας: «Σύγχρονοι Μικρασιᾶτες Ἅγιοι»
Renée Hirschon, Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ἀνθρωπολογίας, St. Peter’s College, Oxford Univ.: «Κληρονόμοι τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς»
(Ἡ κ. Hirschon δέν μπόρεσε νά παραστῆ στό Συνέδριο καί τήν εἰσήγησή της διάβασε ἡ κ. Εὐθυμία Μαυρομιχάλη, καθηγητήρια στό Ε.Κ.Π.Α.).

Σέ γενικές γραμμές στό Συνέδριο μελετήθηκε ἡ θεολογία καί ὁ πολιτισμός πού ἀναπτύχθηκε στήν Μικρά Ἀσία, ξεκινώντας ἀπό τήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ ἀπό τούς πρό Χριστοῦ Ἴωνες φιλοσόφους, περνώντας κατόπιν στίς Μικρασιατικές Ἐκκλησίες τῆς Ἀποκαλύψεως, στούς Ἀποστολικούς Πατέρες, στούς Καππαδόκες Πατέρες, στούς σύγχρονους Μικρασιᾶτες Ἀγίους, φθάνοντας μέχρι τίς ἐπιβιώσεις τῆς ἰδιαίτερης ταυτότητας τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ σέ μιά προσφυγική κοινότητα τῆς Ἀττικῆς πενήντα χρόνια μετά τόν ξεριζωμό τῶν προσφύγων ἀπό τίς μικρασιατικές πατρίδες τους.

Οἱ περιλήψεις τῶν εἰσηγήσεων
Χρῆστος Ἀθαν. Τερέζης: «Ἡ ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ στούς Ἴωνες φιλοσόφους»

Οἱ Ἴωνες φιλόσοφοι-φυσικοί ἐπιστήμονες ἀνήκουν στήν κατηγορία ἐκείνων τῶν Ἑλλήνων διανοητῶν (ἀπό κοινοῦ μέ αὐτούς τῆς Κάτω Ἰταλίας καί τῆς Θράκης) οἱ ὁποῖοι εἰσήγαγαν γιά πρώτη φορά στήν Ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος τόν ὀρθό λόγο. Ἀπήλλαξαν τήν ἀνθρώπινη σκέψη ἀπό προκαταλήψεις καί δεισιδαιμονίες καί τόν δίδαξαν γιά τόν δομικό καί τόν ἀποδεικτικό τρόπο διά τοῦ ὁποίου πρέπει νά προσεγγίζει τήν ἐξωτερική πραγματικότητα, ἀλλά καί τόν ἑαυτό του, ὥστε νά ἐξασφαλίζει τό ἀντικειμενικό μέτρο τῶν ἀναγνώσεων καί νά ὁδηγεῖται στήν ἀλήθεια. Πρόκειται γιά πρόσωπα πού διεμόρφωσαν μία νέα τάξη πραγμάτων στό ἱστορικό γίγνεσθαι καί συγχρόνως ἔφεραν στό προσκήνιο τό νέο ἱστορικό ὑποκείμενο. Ὑπό τά κριτήρια αὐτά –τά ὄντως ριζοσπαστικά καί ὄχι μόνον γιά τόν 6ο καί τόν 5ο αἰώνα π.Χ.– προσήγγισαν τό θεῖο καί ἀνέδειξαν τό πώς συνιστᾶ μία πραγματικότητα ἡ ὁποία ἐνυπάρχει στόν κόσμο τῶν φαινομένων καί νοηματοδοτεί τίς πράξεις τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι, ἔδωσαν τήν δυνατότητα σέ μεταγενέστερους στοχαστές τῆς κλασικῆς Ἑλλάδας νά συγκροτήσουν μιά πιό συστηματική θεωρία περί τοῦ θείου καί νά τό προβάλουν ὡς τήν ὑπερβατική ἐκείνη δύναμη ἡ ὁποία μπορεῖ νά τροφοδοτεῖ μέ ὑψηλοῦ τύπου ποιότητες τήν ὕλη καί νά καθίσταται ἔτσι «κόσμος». Μέ τούς Ἴωνες φιλοσόφους ἀρχίζει καί ἔρχεται στό προσκήνιο ἡ μετάβαση ἀπό τήν θρησκευτικότητα στό θεολογεῖν.

Κωνσταντῖνος Μπελέζος: «Οἱ Ἐκκλησίες τῆς Ἀποκαλύψεως»

Οἱ Ἐκκλησίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου (Ἡ ἱστορική πορεία καί τό διαχρονικό τους μήνυμα)

Στήν Εἰσήγηση του ὁ Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Μπελέζος προσέγγισε τίς ἑπτά Ἐκκλησίες τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως (: Ἔφεσος, Σμύρνη, Πέργαμος, Θυάτειρα, Σάρδεις, Φιλαδέλφεια, Λαοδίκεια), παρακολουθώντας τήν ἱστορική τους πορεία καί ἀποτυπώνοντας τό θεολογικό τους μήνυμα ἀπό τήν ἐποχή τους μέχρι σήμερα.

Μέσα ἀπό τή συνειδητοποίηση τῆς τραγικῆς ἐναλλαγῆς μεταξύ ἀκμῆς καί παρακμῆς, ἐξαφάνισης καί ἀνασύστασης ἤ ἐπιβίωσης, ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης μᾶς προσκαλεῖ ν’ ἀξιολογήσουμε παιδευτικά ὅ,τι ἀπέμεινε ἀπό τήν παρουσία τῶν παραπάνω Ἐκκλησιῶν στή μικρασιατική γῆ καί ν’ ἀξιοποιήσουμε τό παρακλητικό τους μήνυμα ὡς μήνυμα ἐπίκαιρο, ἄμεσο καί συγχρόνως ἀφυπνιστικό.

Ἐμμανουήλ Καραγεωργούδης: «Προδρομικά στοιχεία των ησυχαστών στη διδασκαλία των Αποστολικών Πατέρων»

Στήν εἰσήγησή του ὁ Καθηγητής κ. Ἐμμανουήλ Καραγεωργούδης ἀνέδειξε τά προδρομικά στοιχεῖα τοῦ ἡσυχασμοῦ μέσα στήν διδασκαλία τῶν λεγόμενων Ἀποστολικῶν Πατέρων. Χαρακτηριστικά ὅπως ἡ προσευχή καί ἡ χάρις, ἡ ἡσυχία, ἡ ταπείνωση, ἡ ἔλλαμψη τοῦ θείου φωτός, ἡ ὑπομονή, ἡ μυστηριακή ζωή μέ ἐπίκεντρο τόν Ἰησοῦ Χριστό, ἡ ἕνωση μέ τό Θεό ἀποτελοῦν στοιχεῖα πού σαφῶς δέν περιορίζονται στόν 14ο αἰώνα, ὁπότε καί ξεσποῦν οἱ ἡσυχαστικές ἔριδες. Ἐνυπάρχουν στή διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀποστόλων καί βεβαίως διαπερνοῦν καί τή διδασκαλία τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων.

Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος: «Οἱ Καππαδόκες Πατέρες κατά τόν Καππαδόκη π. Ἰωάννη Ρωμανίδη»

Οἱ Καππαδόκες Πατέρες, δηλαδή ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νεοκαισαρείας, ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης ἀποτελοῦσαν μιά ἰδιαίτερη ὁμάδα θεολόγων καί Πατέρων πού διαμόρφωσαν τόσο τήν ὁρολογία τοῦ δόγματος στήν Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο ὅσο καί τήν Ὀρθόδοξη θεολογία.

Ἀνέπτυξαν πολλά θέματα, μεταξύ τῶν ὁποίων τά περί τοῦ Παραδείσου καί τῆς Κολάσεως, περί τῆς θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου, περί τῆς Ὀρθοδόξου ἡσυχίας ὡς προϋποθέσεως γιά τήν Ὀρθόδοξη θεολογία, περί τῆς καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θεώσεως, περί τῆς θεολογίας τῆς θεοπτίας.

Αὐτή ἡ θεολογική παράδοση ἐνέπνευσε καί τόν Καππαδόκη π. Ἰωάννη Ρωμανίδη καί τήν ἑρμήνευσε στήν ἐποχή μας, ὡς ἀπόγονος τῆς Καππαδοκικῆς παραδόσεως.

Σωτήριος Ἰ. Μπαλατσούκας: «Σύγχρονοι Μικρασιᾶτες Ἅγιοι»

Μέ τήν εὐκαιρία συμπληρώσεως ἑκατονταετηρίδος ἀπό τήν Μικρασιατική καταστροφή μέ τήν εἰσήγηση τοῦ κ. Σωτηρίου Ἰ. Μπαλατσούκα ἐπιχειρήθηκε μία μικρή ἀπότιση φόρου τιμῆς σέ κάποιους ἁγίους, οἱ ὁποῖοι κατάγονται ἀπό τήν ἁγιοτόκο γῆ τῆς Μικρασίας. Ὁ ὁμιλητής ἑστίασε τήν εἰσήγησή του, συνοπτικά, σέ βασικά βιογραφικά στοιχεῖα τῶν Ἁγίων αὐτῶν.

Οἱ Ἅγιοι τούς ὁποίους παρουσίασε εἶναι:

Ἅγιος Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης
Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης
Ἁγιος Ἰάκωβος Τσαλίκης
Ἅγιος Ἱερώνυμος ὁ Σιμωνοπετρίτης
Ἅγιος Δανιήλ ὁ Κατουνακιώτης

Renée Hirschon: «Κληρονόμοι τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς»

Τό ἔργο Οἱ κληρονόμοι τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς (ΜΙΕΤ 2004 Α΄εκδ. καί 2006 Β΄έκδ.) εἶναι ἡ πρώτη ἐκτενής ἐθνογραφική μελέτη ἀστικοῦ χώρου στήν Εὐρώπη πού ἐξετάζει σέ βάθος μιά προσφυγική κοινότητα, αὐτή τῆς Κοκκινιᾶς μέ ἀφετηρία τή γειτονιά Γερμανικά. Βασισμένη στήν ἐπιτόπια ἔρευνα ἡ συγγραφέας ἀποκαλύπτει ὅτι οἱ κάτοικοι τοῦ προσφυγικοῦ αὐτοῦ συνοικισμοῦ πενήντα χρόνια μετά τήν ἐγκατάσταση τους διατηροῦσαν τήν αἴσθηση τῆς ἰδιαίτερης ταυτότητας τους, ἄν καί μιλοῦσαν τήν ἴδια γλώσσα μέ τούς «ντόπιους Ἕλληνες», εἶχαν τήν ἴδια θρησκεία καί τό ἴδιο πολιτισμικό ὑπόβαθρο.

Τό Συνέδριο ἦταν ἀνοικτό σέ ὅσους ἤθελαν νά τό παρακολουθήσουν μέ τήν τήρηση τῶν προβλεπομένων μέτρων καί τό παρακολούθησε ἀρκετός κόσμος.

Οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου μεταδόθηκαν διαδικτυακά καί ραδιοφωνικά ἀπό τά μέσα:

τήν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως: https://parembasis.gr,
τό facebook τῆς Ἱ. Μητροπόλεως: https://www.facebook.com/holy.metropolis.nafpaktos,
τήν ἱστοσελίδα nafpaktia news καί ἀπό ἄλλες ἱστοσελίδες τῆς Ναυπάκτου
καί ἀπό τούς Ραδιοφωνικούς Σταθμούς τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων Πατρῶν, Πειραιῶς καί Καστορίας.
Ὅλο τό ὑλικό τοῦ Συνεδρίου βιντεοσκοπημένο στήν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ἡ Προσφώνηση-Εἰσαγωγή στό Συνέδριο τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου

Ἐφέτος θυμούμαστε τά ἑκατό χρόνια ἀπό τήν Μικρασιατική Καταστροφή πού ἔγινε τό ἔτος 1922, ὕστερα ἀπό γεγονότα τά ὁποῖα μελετοῦν οἱ ἱστορικοί καί ὅσοι ἀσχολοῦνται μέ τά αἴτια αὐτῆς τῆς καταστροφῆς καί τίς συνέπειές της.

Πρόκειται, ὄντως, γιά μιά «γενοκτονία» καί «ἐθνοκάθαρση», ὅπως ἔχουν χαρακτηρισθῆ αὐτά τά γεγονότα πού προηγήθηκαν τοῦ 1922 καί ἀκολούθησαν μετά ἀπό αὐτά. Εἶναι, ὄντως, τραγικά γεγονότα πού ἀλλοίωσαν τό πολιτιστικό περιβάλλον τῆς περιοχῆς αὐτῆς.

Βέβαια, ἄν δοῦμε τά γεγονότα αὐτά στήν ὁλότητά τους, τότε δέν θά πρέπει νά ἀγνοήσουμε τήν μάχη τοῦ Μαντζικέρτ τοῦ 1071, πού ἠττήθηκαν τά στρατεύματα τῆς Χριστιανικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτο­κρα­­τορίας, καί γιά πρώτη φορά οἱ Σελτζούκοι Τούρκοι ἄρχισαν νά εἰσέρχονται στήν Μικρά Ἀσία, γιά νά ὁλοκληρωθῆ ἡ κατάληψή της καί ἡ πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1453, μαζί μέ τήν Ἀνα­το­λική Θράκη.

Στό Συνέδριό μας αὐτό δέν θά ἀσχοληθοῦμε εἰδικά μέ τά θέ­μα­τα αὐτά, ἀλλά θέ περιορίσουμε τόν λόγο στήν ἐκκλησιαστική πα­ρά­­δοση καί τόν πολιτισμό τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.

Εἶναι μιά παράδοση πού ἄρχισε πρό Χριστοῦ μέ τήν ἵδρυση τῶν ἑλληνικῶν ἀποικιῶν, συνεχίσθηκε μέ τόν Μέγα Ἀλέξανδρο καί τούς Ρωμαίους, οἱ ὁποῖοι ἐξέ­φραζαν τόν ἑλληνικό πολτισμό, καί ὁλοκληρώθηκε μέ τόν ἐκχριστιανισμό τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τήν συγκρότηση τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν. Σέ αὐ­τήν τήν παράδοση ἐντάσσονται οἱ διδασκαλίες τῶν Μεγάλων Πατέ­ρων τῆς Ἐκκλησίας, ἰδίως τῶν Καππαδοκῶν, οἱ ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί ἡ ὅλη ἐκκλησιαστική παράδοση πού ἐμπό­τισε τήν ζωή τῶν ἀνθρώπων καί τήν κοινωνική τους ἀναστροφή.

Αὐτή ἡ ἐκκλησιαστική παράδοση πού εἶναι τό κέντρο τοῦ ἑλλη­νορθοδόξου πολιτισμοῦ ἐκδιώχθηκε ἀπό τόν τόπο πού ἀνα­πτύχ­θηκε, δηλαδή τήν Μικρά Ἀσία, χωρίς, ὅμως, νά χαθῆ, γιατί μετα­φέρθηκε στόν χῶρο τοῦ Ἐλληνικοῦ Κράτους καί ἔδωσε νέα πνοή σέ αὐτό. Ἄν σκεφθῆ κανείς ὅτι μέ τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδος τό πρῶτο Ἑλληνικό Κράτος συνδέθηκε μέ τήν ἀρχαία Ἑλλάδα, προσα­νατο­λίσθηκε πρός τήν δυτική Εὐρώπη καί ἀποκόπηκε ἐκκλησιαστικά ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη, τό Οἰκουμενικό Πατριαρ­χεῖο, τότε κατα­λαβαίνει ὅτι ἡ ἔλευση ἐνάμιση περίπου ἑκατομμυρίου πληθυσμοῦ ρωμαίικου στό ἐκκοσμοκευμένο αὐτό Κρά­τος συνετέ­λεσε στήν γονι­μο­ποίησή του καί τήν ἐνίσχυση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ καί πολιτι­στικοῦ ἀνο­σολογικοῦ συστήματος τῆς Ἑλληνορθόδοξης παράδοσης.

Μέ αὐτήν τήν ἔννοια μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὑπάρχει μιά γονιμότητα τῶν κρίσεων καί μιά ἑτερογονία τῶν σκοπῶν, εἶναι αὐτό πού ἔλεγαν καί οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας «οὐδέν κακόν ἀμιγές καλοῦ». Κάθε γεγονός στήν ζωή μας καί τήν κοινωνία μας πρέπει νά τό βλέπουμε μέσα ἀπό αὐτήν τήν προοπτική, ὥστε νά προχωρᾶμε μέ θετικό τρόπο.

Αὐτό εἶναι τό γενικό πλαίσιο τοῦ Η΄ Θεολογικοῦ Συνεδρίου μας καί οἱ Εἰσηγητές μας, πού εἶναι ἐρευνητές καί ἐπιστήμονες, Καθη­γητές Ἀνωτάτων Πανεπιστημιακῶν Ἱδρυμάτων τῆς Πατρίδας μας θά μᾶς βοηθήσουν νά δοῦμε τά πράγματα μέσα ἀπό αὐτήν τήν προο­πτική.

Τούς εὐχαριστῶ γιά τήν ἀνταπόκριση στήν πρόσκλησή μας, καθώς ἐπίσης εὐχαριστῶ καί ἐσᾶς πού ἤρθατε νά παρακολουθήσετε τό Θεολογικό μας Συνέδριο, καί ἐσᾶς πού τό παρακολουθῆτε ἀπ’ εὐθείας ἀπό τό διαδίκτυο ἤ θά τό παρακολουθήσετε στήν συνέχεια. Ἐπίσης, εὐχαριστῶ τούς τοπικούς ἄρχοντές μας πού εἶναι παρόντες, καί τά ραδιοφωνικά καί τηλεοπτικά μέσα πού θά τό προβάλουν, καί ὅσους βοήθησαν στήν διοργάνωση τοῦ Συνεδρίου.

Εὔχομαι καλή ἐπιτυχία, ὅπως ἐπιτυχία εἶχαν καί τά προηγού­μενα Συνέδρια.

ΜΗΝΥΜΑΤΑ
Τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως

κ. Βαρθολομαίου

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητέ ἀδελφέ καί συλλειτουργέ τῆς ἡμῶν Μετριότητος κύριε Ἱερόθεε, χάρις εἴη τῇ ὑμετέρᾳ Ἱερότητι καί εἰρήνη παρά Θεοῦ.

Ἐκφράζομεν τήν χαράν καί τόν ἔπαινον τῆς ἡμῶν Μετριότητος διά τήν ὀργάνωσιν τοῦ Η΄ Θεολογικοῦ Συνεδρίου ἐν τῇ καθ’ ὑμᾶς θεοτηρήτῳ Ἐπαρχίᾳ καί διά τήν ἀφιέρωσιν αὐτοῦ εἰς τήν προσφοράν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τόν πνευματικόν πολιτισμόν τοῦ Γένους καί εἰς ὁλόκληρον τήν ἀνθρωπότητα, εὐχόμενοι ἐπιτυχῆ ἐν πᾶσι τήν διεξαγωγήν αὐτοῦ.

Τό ὄνομα τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ ἔχει γραφῆ μέ ἀνεξίτηλα γράμματα εἰς τήν βίβλον τῆς ἱστορίας τοῦ πολιτισμοῦ. Εἴμεθα ὑπερήφανοι διά τό γεγονός ὅτι εἰς τά Μικρασιατικά παράλια τοῦ Αἰγαίου ἐγεννήθη ἡ φιλοσοφία, τό τιμαλφέστατον αὐτό δῶρον τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πνεύματος πρός τήν ἀνθρωπότητα, ἡ μήτρα τῆς ἐπιστήμης, τῆς ἐλευθερίας τοῦ πνεύματος καί τοῦ διαλόγου. Καυχώμεθα διά τό «θαῦμα» τῆς Πατερικῆς Θεολογίας, τό ὁποῖον ἐπετεύχθη εἰς τήν εὐλογημένην γῆν τῆς Καππαδοκίας διά τῆς δημιουργικῆς συζεύξεως Ἑλληνισμοῦ καί Χριστιανισμοῦ, μιᾶς πνευματικῆς καί πολιτισμικῆς τομῆς, ἡ ὁποία ὑπῆρξε καθοριστική ὄχι μόνον διά τήν ἐκκλησιαστικήν ζωήν ἀλλά καί διά τό πολιτισμικόν γίγνεσθαι. Κλίνομεν τό γόνυ ἐνώπιον τῶν Ἁγίων καί τῶν Μαρτύρων τῆς πίστεως, ἐνώπιον τοῦ χοροῦ τῶν Πατέρων καί Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας, τῶν φιλοθέων μοναχῶν, τῶν πρωτεργαστῶν τῆς παιδείας μας. Θαυμάζομεν τό ἦθος τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς ἀλληλεγγύης, τό κοινοτικόν πνεῦμα, τήν ἀκραιφνῆ τήρησιν τῶν παραδόσεων τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλά καί τήν ἱκανότητα εἰρηνικῆς συμβιώσεως καί ἀλληλοπεριχωρήσεως τῶν ἡμετέρων μετά τῶν «ἄλλων», τῶν διαφορετικῶν, ἐπί μακρούς αἰῶνας. Ὄντως, οἱ πρόγονοι ἡμῶν διδάσκουν σήμερον τήν ἀνθρωπότητα περί τοῦ τρόπου τῆς δημιουργικῆς συνυπάρξεως τῶν ἑτεροτήτων καί περί τοῦ σεβασμοῦ τῶν κοινῶν θεμελιωδῶν ἀξιῶν, αἱ ὁποῖαι ἀποτελοῦν θεῖον δῶρον διά τούς λαούς καί τήν ἀνθρωπότητα.

Εὑρίσκονται συνεχῶς ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν οἱ Μικρασιᾶται πρόσφυγες, οἱ ὁποῖοι μετέφερον εἰς τάς χεῖρας των τάς ἱεράς εἰκόνας, μοναδικόν σύμβολον καί ἀληθεστάτην ἔκφρασιν τῆς πίστεώς των καί τῶν ἀξιῶν πού ἐφύλασσαν εἰς τά βάθη τῆς Ἀνατολῆς καί εἰς τά βάθη τῆς ψυχῆς των. Τάς ἀξίας αὐτάς, αἱ ὁποῖαι ἔσωσαν καί ἀνέδειξαν τό Γένος κατά τήν μακράν καί περιπετειώδη ἱστορικήν του πορείαν, οὐδεμία Καταστροφή δύναται νά τάς θίξῃ.

Ἡμεῖς οἱ ἐν τῇ Πόλει τιμῶμεν τούς προγόνους μας, συνεχίζοντες τάς παραδόσεις των, σεβόμενοι καί καλλιεργοῦντες ὅσα παρελάβομεν παρ’ αὐτῶν, φυλάσσοντες τόν τόπον καί τόν τρόπον τοῦ βίου καί τάς ἀρχάς αἱ ὁποῖαι συγκροτοῦν τήν πνευματικήν ταυτότητά μας. Θά συνεχίσωμεν, τοῦ Θεοῦ εὐδοκοῦντος, τάς ἱεραποδημίας ἡμῶν εἰς τήν Μικρασιατικήν γῆν. Δέν θά παύσωμεν νά λειτουργῶμεν εἰς τούς ἐρειπιώδεις καί τούς ἀνακαινισθέντας Ἱερούς Ναούς μας, νά ψάλλωμεν τό Τρισάγιον καί τό Χριστός Ἀνέστη ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν μυριάδων ἡμετέρων, οἱ ὁποῖοι ἀναπαύονται εἰς τά ἅγια ἐκεῖνα χώματα, προσδοκῶντες ἀνάστασιν νεκρῶν. Δοξάζομεν τόν Θεόν τοῦ ἐλέους καί τόν Δοτῆρα παντός ἀγαθοῦ δι’ ὅσα ἀξιάγαστα κατώρθωσαν οἱ πρόγονοι ἡμῶν εἰς τήν κοιτίδα αὐτήν τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ μας, μέ τήν εὐφυΐαν, τήν εὐσέβειαν, τήν ἐργατικότητα, τό φιλογενές φρόνημά των, τήν ἀφοσίωσίν των εἰς τήν ἱεράν πατρῴαν παρακαταθήκην. Παντοῦ μαρτυρεῖται ἡ παρουσία των, εἰς τά σχολεῖα καί τά λοιπά εὐαγῆ ἱδρύματα, εἰς τά ἐρείπια τῶν μοναστηρίων καί τῶν ἐξωκκλησίων, εἰς τάς κατοικίας μέ ἀνθρώπινον μέτρον, μέ χάριν καί καλαισθησίαν. Ἡ εὔλαλος σιωπή των εἶναι κλῆσις καί πρόσκλησις νά μή λησμονῶμεν τούς καλούς ἀγῶνας των, νά ἐπισκεπτώμεθα τήν εὐλογημένην καί ἁγιοτόκον γῆν, τάς ἱστορικάς Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ὅπου μᾶς ἀναμένουν μοναδικά βιώματα, καί νά ὑπενθυμίζωμεν εἰς τάς νέας γενεάς τῶν Μικρασιατῶν τό χρέος των, νά ἀναδειχθοῦν συνεχισταί ἑνός ὁλοφώτου πολιτισμοῦ μέ παγκόσμιον ἐμβέλειαν.

Δραττόμεθα τῆς εὐκαιρίας, ὅπως συγχαρῶμεν ὑμῖν, τιμιώτατε ἀδελφέ, διά τήν διοργάνωσιν τῶν ὀκτώ Θεολογικῶν Συνεδρίων εἰς τήν Ναύπακτον καί διά τήν ἐπιλογήν τῆς θεματικῆς των, ἐκφράζοντες δέ τήν ἐκτίμησιν καί τήν εὐαρέσκειαν ἡμῶν διά τό θεολογικόν καί συγγραφικόν ἔργον καί τήν ἐκκλησιαστικήν σας μαρτυρίαν, κατασπαζόμεθα τήν ὑμετέραν προσφιλεστάτην ἡμῖν Ἱερότητα φιλήματι ἁγίῳ ἐπί τοῖς ἀγομένοις ὀνομαστηρίοις ὑμῶν, εὐχόμενοι ὅπως ὁ ἀγαθοδότης Κύριος χαρίζηται ὑμῖν ὑγείαν ἀκλινῆ καί πᾶσαν ἄνωθεν εὐλογίαν.

Μετά τοιούτων αἰσθημάτων, ἐπικαλούμεθα ἐπί πάντας τούς συμμετέχοντας εἰς τό παρόν θεολογικόν Συνέδριον, εἰς τόν κλῆρον καί τόν λαόν τῆς θεοσώστου Ἐπαρχίας Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου, πρεσβείαις τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἱεροθέου, Ἐπισκόπου Ἀθηνῶν, τήν χάριν καί τό ἔλεος τοῦ ἀεί δαψιλεύοντος τῷ Γένει ἡμῶν τά ὑπερουράνια δωρήματα Αὐτοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ.

,βκβ, Σεπτεμβρίου κθ΄

Ὁ Κωνσταντινουπόλεως ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός Βαρθολομαῖος

Τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρός τό Η΄ Θεολογικό Συνέδριο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου

Ἀθήνησι 9ῃ Σεπτεμβρίου 2022

Πρός

τόν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην

Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεον

Εἰς Ναύπακτον

Σεβασμιώτατε ἐν Χριστῷ ἀδελφέ,

Συνοδικῇ Ἀποφάσει, ληφθείσῃ ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 6ης μηνός Σεπτεμβρίου ἐ. ἔ., γνωρίζομεν ὑμῖν ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ρηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, λαβοῦσα ὑπ’ ὄψιν τό ἀπό 5.9.2022 ὑμέτερον ἔγγραφον διά τοῦ ὁποίου ὑποβάλλετε τό Πρόγραμμα τοῦ ἐν Ναυπάκτῳ τήν 1ην Ὀκτωβρίου ἐ ἔ. πραγματοποιηθησομένου Η΄ Θεολογικοῦ Συνεδρίου, ὑπό τό θέμα: «Ἐκκλησιαστική παράδοση καί πολιτισμός τῆς Μικρᾶς Ἀσίας», ἀπεφάσισε ὅπως ἐκφράσῃ πρός τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα τάς ὁλοθύμους εὐχαριστηρίους καί συγχαρητηρίους Αὐτῆς προσρήσεις διά τήν διοργάνωσιν τοῦ ἐν λόγῳ Θεολογικοῦ Συνεδρίου, ἀποστέλλουσα σχετικόν Μήνυμα τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ἵνα ἀναγνωσθῇ κατά τήν ἔναρξιν τῶν ἐργασιῶν τοῦ ἐν λόγῳ Συνεδρίου.

Ἐπί δέ τούτοις, κατασπαζόμενοι τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα ἐν Κυρίῳ, διατελοῦμεν μετ’ ἀγάπης.

Ὁ Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος Β΄, Πρόεδρος

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

Τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος καί Προέδρου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερωνύμου

Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα

Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεε,

Ἐλλογιμώτατοι κύριοι Καθηγηταί,

Ἀγαπητοί Σύνεδροι,

Μετά πολλῆς πατρικῆς ἀγάπης ἀπευθύνουμε πρός ὅλους σας ἐγκάρδιο χαιρετισμό καί ἐκφράζουμε τήν εὐαρέσκειά μας γιά τήν διοργάνωση τοῦ παρόντος ὀγδόου Θεολογικοῦ Συνεδρίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου. Χαιρόμεθα ὡσαύτως διότι, καθώς πληροφορηθήκαμε, στό ἐν λόγῳ Συνέδριο θά ἀσχοληθεῖτε μέ θέματα, τά ὁποῖα ἀφοροῦν στήν Μικρά Ἀσία, ὅπως μέ τήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ στούς Ἴωνες προσωκρατικούς φιλοσόφους, τίς Ἐκκλησίες τῆς Ἀποκαλύψεως, τούς Καππαδόκες Πατέρες, τούς συγχρόνους Ἁγίους της Μικρᾶς Ἀσίας.

Ἡ Μικρά Ἀσία ἀποτελεῖ τό σταυροδρόμι μεταξύ Εὐρώπης καί Ἀσίας καί, ὡς ἐκ τούτου, γνώρισε τήν ἐπιρροή διαφόρων μορφῶν πολιτισμοῦ καί τρόπων διαβιώσεως. Κυρίαρχος, ὅμως, ὑπῆρξε ὁ ἑλληνικός πολιτισμός μέ πρωτεύοντα στοιχεῖα τήν ἑλληνική γλῶσσα καί ἀργότερα τόν Χριστιανισμό. Ἡ τρισχιλιετής ἱστορία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἶναι τρισένδοξη καί μεγαλειώδης. Ἀπαράμιλλη πνευματική δημιουργία, πολύμοχθη παραγωγική ἐργασία, εὔτολμη ναυτεμπορική δράση, γόνιμος φιλοσοφικός στοχασμός, γενναῖοι ἀμυντικοί ἀγῶνες, εὐσέβεια χριστιανική, σωφροσύνη, ἔμπρακτος ἀνθρωπισμός, καρτερία, ἠθική συνοχή καί ἀντοχή, ἀνάπτυξη τῆς θεολογίας, τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος καί τοῦ μοναχικοῦ βίου, καλλιέργεια τῆς ἐθνικῆς αὐτοσυνειδησίας ἐπί τριάντα, ἐπαναλαμβάνουμε, συναπτούς αἰῶνες…

Ἰωνία, Τρωάδα, Αἰολία, Λυδία, Λυκία, Καρία, Μυσία, Βιθυνία, Φρυγία, Παφλαγονία, Πισιδία, Λυκαονία, Κιλικία, Καππαδοκία, Πόντος, οἱ κύριες περιοχές τοῦ μικρασιατικοῦ χώρου, ὅπου διέπρεψε ὁ Ἑλληνισμός καί ὁ Χριστιανισμός, μέ κατορθώματα πού συνέτειναν στήν ἱστορική ἐνηλικίωση καί ἀνάπτυξη τῆς ἀνθρωπότητος.

Τά πεπραγμένα τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τά σύνδρομα τραγικά πεπρωμένα του πρέπει νά ἀποτελοῦν αἰτία ὑπερηφανείας καί τίτλους τιμῆς γιά ὅλους τούς Ἕλληνες, καθώς ἔγραφε ὁ ἀείμνηστος Ἀκαδημαϊκός Κωνσταντῖνος Δεσποτόπουλος.

Ἐπιπροσθέτως, καί μάλιστα κατά τήν παροῦσα θλιβερή ἐπέτειο τῶν ἑκατό χρόνων ἀπό τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς, ἡ σκέψη καί ἡ προσευχή μας πρέπει νά στρέφονται μέ ἄκρα εὐλάβεια καί σεβασμό πρός τούς χιλιάδες Μικρασιάτες ὁμοεθνεῖς μας, οἱ ὁποῖοι μένοντας «πιστοί ἄχρι θανάτου» (Ἀποκ. 2,10), καθώς παραγγέλλει ἡ Ἀποκάλυψη, σφαγιάσθηκαν τό 1922, ὅπως καί σέ προηγούμενα χρόνια, καί ἔλαβαν τόν στέφανο τῆς ζωῆς.

Ἐμεῖς, οἱ περιλειπόμενοι, ἄς κρατήσουμε τήν ἐπίγνωση ὅτι ὁ Μικρασιατικός Ἑλληνισμός ὡς θησαυρός ἀξιῶν, καί μάλιστα ἐκκλησιαστικῶν, καί ὡς πηγή ἐμπνεύσεως παραμένει πάντοτε ζωντανός στήν μνήμη τοῦ Ἔθνους, «καθαγιασμένος μέσα ἀπό τίς φλόγες τῆς Σμύρνης καί ἄχραντα ὡραῖος», κατά τήν ἐπιτυχῆ ἔκφραση τοῦ ὡς ἄνω Ἀκαδημαϊκοῦ.

Ἐν κατακλεῖδι, συγχαίρουμε ἐκ νέου τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεο, τόν ἀκαταπόνητο θεράποντα τῶν θεολογικῶν μας γραμμάτων καί διοργανωτή τοῦ παρόντος Συνεδρίου. Ἐπ’ εὐκαιρίᾳ δέ τῆς ἐπικειμένης ὀνομαστικῆς του ἑορτῆς τοῦ εὐχόμεθα δύναμιν ἐξ ὕψους, παράκλησιν Πνεύματος Ἁγίου, κατ’ ἄμφω ὑγείαν καί πᾶσαν ἄλλην ἀγαθοδωρίαν.

Εἴθε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νά εὐλογήσει τίς ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου καί νά προέλθει πλούσια πνευματική καρποφορία.

Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν

Ὁ Ἀθηνῶν Ἱερώνυμος Β΄, Πρόεδρος

Αποσπάσματα Από τούς Χαιρετισμούς των Επισήμων
τοῦ Βουλευτῆ Αἰτωλοακαρνανίας κ. Δημητρίου Κωνσταντόπουλου

Εἶναι μεγάλη τιμή καί χαρά γιά μένα, νά παρευρίσκομαι γιά μία ἀκόμα χρονιά, στό θεολογικό συνέδριο πού διοργανώνει ἡ Ἱερή Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου. Ἕνα συνέδριο πού ἔχει γίνει πιά θεσμός γιά τήν πόλη μας, μέ πολύ ἐνδιαφέρουσες εἰσηγήσεις ἀπό λαμπρές προσωπικότητες στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Θεολογίας, πού ὅλοι ἀναμένουμε.

…… Νά εὐχηθῶ καλή ἐπιτυχία στίς ἐργασίες τοῦ συνεδρίου. Ἀναμένουμε μέ μεγάλο ἐνδιαφέρον τίς πολύ σημαντικές εἰσηγήσεις πού θά ἀκολουθήσουν καί θά ἀναδείξουν τή σχέση τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης μέ τόν πολιτισμό τῆς Μικράς Ἀσίας. Νά εὐχηθῶ ἐπίσης ἔτη πολλά στόν Σεβασμιώτατο, ἐνόψει τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Ιεροθέου. Ὁ Σεβασμιώτατος μέ τό πλούσιο ἔργο του, πνευματικό καί συγγραφικό μεταφρασμένο σέ πολλές γλῶσσες, ἔχει κάνει τή Ναύπακτο καί τήν ὀρθόδοξη χριστιανική Ἐκκλησία νά ἀκούγονται σέ ὅλο τόν κόσμο. Τά καθήκοντα του πολλά, ἰδίως μάλιστα τούς τελευταίους μῆνες ὡς Τοποτηρητής τῆς Ἱερῆς Μητρόπολης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας. Συνεχίζει ὡστόσο νά βρίσκεται διαρκῶς κοντά σέ ὅλους μας!

Εὔχομαι Σεβασμιώτατε νά συνεχίσετε τό πλούσιο πνευματικό σας ἔργο!

Τῆς Ἀντιπεριφερειάρχη Αἰτωλοακαρνανίας κ. Μαρίας Σαλμᾶ

Μέ ρίζες πού χάνονται στά βάθη τοῦ χρόνου, ὁ ἑλληνισμός τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἄφησε στόν κόσμο τό δικό ἰδιαίτερο καί χαρακτηριστικό ἀποτύπωμα στήν ἐξέλιξη τοῦ πολιτισμοῦ.

Ἡ ἀφετηρία τῆς βαθύτερης ἀνθρώπινης σκέψης ἄλλωστε, τοποθετεῖται στίς ἀκτές τῆς Ἰωνίας. Ἐκεῖ, φωτισμένοι ἄνθρωποι ἐκδήλωσαν τήν «ἀγάπη τους γιά τή σοφία», ἀναζητώντας διακαῶς τήν ἀλήθεια, τήν κοσμική καί ἠθική τάξη ἀλλά καί τήν εὐρύτητα τοῦ σύμπαντος κόσμου….

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτη κ. Ἱερόθεε

Παρακαλῶ δεχθεῖτε τίς ἐγκάρδιες εὐχές μου γιά τήν ἑορτή τῶν ὀνομαστηρίων σας. Νά ἔχετε ἔτη πολλά καί εὐλογημένα, πραότητα καί πνευματικότητα, ἐμπνέοντας λαό καί κλῆρο στούς δύσκολους καιρούς πού διανύουμε.

Καλή ἐπιτυχία στίς ἐργασίες τοῦ Θεολογικοῦ Συνεδρίου.

Τοῦ Δημάρχου Ναυπακτίας κ. Βασιλείου Γκίζα

…Θεωρῶ ὅτι μέ τή συμπλήρωση τῶν 100 χρόνων ἀπό τή Μικρασιατική καταστροφή καί τούς ἑορτασμούς πού φέτος ἔχει ἡ πολιτεία ἀποφασίσει νά διοργανώση ἀνά τήν Ἑλλάδα, «ἑορτασμούς» ἐντός εἰσαγωγικῶν, γιατί στήν οὐσία εἶναι μνήμη καί ἀνάμνηση, ἡ Μητρόπολις Ναυπάκτου πρωτοπορεῖ καί στό θέμα αὐτό καί διοργανώνει τό Συνέδριο μέ θέμα, τήν ἐκκλησιαστική παράδοση καί τόν πολιτισμό τῆς Μικρᾶς Ἀσίας,…

…Ἡ Μητρόπολις Ναυπάκτου ἀποτελεῖ πνευματικό φάρο στά τοπικά μας πράγματα καί μέ τό Συνέδριο αὐτό τό ὁποῖο κάθε χρόνο διοργανώνει. Νά εὐχαριστήσω ὅλους ὅσους εἶναι σήμερα ἐδῶ μαζί μας…

Νά σᾶς εὐχηθῶ, Σεβασμιώτατε, Χρόνια πολλά εὐλογημένα, νά εἶστε δημιουργικός καί παραγωγικός στήν παραπέρα πορεία σας καί νά σᾶς δίνη ὁ Θεός κάθε καλό καί κυρίως πνευματική ὑγεία.

Τοῦ Προέδρου τοῦ δικηγορικοῦ Συλλόγου Μεσολογγίου-Ναυπάκτου κ. Χρήστου Παϊσίου

…..Εἶναι τό 8ο Συνέδριο καί μᾶς ἐκπλήσσει κάθε χρόνο ἡ ποιότητα τοῦ Συνεδρίου πού φέτος εἶναι ἡ ἐκκλησιαστική παράδοση καί ὁ πολιτισμός τῆς Μικρᾶς Ἀσίας…

Εὐχαριστῶ γιά τήν πρόσκληση. Εὔχομαι, καί εἶμαι σίγουρος ὅτι θά ἔχη μεγάλη ἐπιτυχία τό Συνέδριο, ὅπως καί τά προηγούμενα 7 Συνέδρια. Καί στό πρόσωπό σας ἐπί τοῖς ἐπικειμένοις σεπτοῖς ὀνομαστηρίοις, πού εὔχομαι κάθε καλό, πού βιώνουμε ἐμεῖς οἱ Ναυπάκτιοι στόν Ποιμενάρχη μας μία μικρογραφία τοῦ μεγαλείου τοῦ Ἑλληνισμοῦ· μία μικρή Μητρόπολη ἡ ὁποία παράγει τόσα πολλά πού ὠχριοῦν μπροστά τους Ἀρχιεπισκοπές καί λοιπές Μητροπόλεις

Καλή ἐπιτυχία.

Ακολουθήστε το Agrinio2Day  στο Google News