«Εχουμε νερό για 2,5 χρόνια» – Σοκάρουν οι δορυφορικές φωτογραφίες από τον Μόρνο

«Το θέμα της λειψυδρίας είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Είναι θέμα τέτοιας μορφής που χρειάζεται μια συμμαχία της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανισμών, μια υδάτινη συμμαχία. Είναι θέμα που απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και χρήματα. Είναι ένα δύσκολο θέμα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια λύση τώρα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να εξοικονομήσουμε το νερό και για αυτό πρέπει να γίνει μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης». Τα παραπάνω ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, στο πρώτο workshop της σειράς «Υδάτινες Συμμαχίες / Γνώση-Λύση-Δράση για το μέλλον του Νερού», που διοργάνωσαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), η ΕΥΔΑΠ, το Ινστιτούτο ΤΕΕ-ΤΜΕΔΕ και το Ινστιτούτο «We are Greece».

Το workshop επικεντρώθηκε στην ανάγκη πρόληψης και προετοιμασίας απέναντι στις προκλήσεις της λειψυδρίας, μέσα από παραδείγματα καλών πρακτικών και στρατηγικών διαχείρισης των υδάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Εχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό – Χάρης Σαχίνης, CEO της ΕΥΔΑΠ.

Στην ίδια εκδήλωση, ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, μίλησε για τις εναλλακτικές λύσεις και παρεμβάσεις που επεξεργάζεται η ΕΥΔΑΠ για τη λειψυδρία εν μέσω κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας πως «η ταχεία μείωση των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες είναι ξεκάθαρη. Ολοι κάναμε φέτος την προσευχή μας να βρέξει και να χιονίσει, αλλά αυτό δεν έγινε, ενώ είχαμε παράλληλα πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Εχουμε λοιπόν μια κατάσταση ανομβρίας που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό για άλλες δύο υδατικές χρονιές, καταλαβαίνουμε πως έχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό».

Η υδάτινη επιφάνεια του Μόρνου μειώνεται
Η εικόνα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου είναι ενδεικτική του δυστοπικού τοπίου που έχει διαμορφωθεί.

Τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για λογαριασμό της «Κ» αποτυπώνουν τη μείωση της έκτασης και του όγκου του νερού.

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο, διευθυντή ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και επικεφαλής της μονάδας meteo, «η επιφάνεια της λίμνης τα τρία τελευταία χρόνια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου».

Η επιφάνεια της λίμνης τον Απρίλιο, τα 3 τελευταία χρόνια

«Τον Απρίλιο του 2023 η επιφάνεια της λίμνης η οποία ήταν καλυμμένη με νερό έφτανε τα 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Εναν χρόνο αργότερα, μια χρονιά με λίγες χιονοπτώσεις είχαμε πέσει στα 13, 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτι που φαίνεται πιο έντονα στον βορειοανατολικό τομέα της λίμνης και στα μέσα Απριλίου της φετινής χρονιάς η επιφάνεια είναι ακόμα πιο περιορισμένη στα 11, 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μείωση και της έκτασης αλλά και του όγκου του νερού είναι μεγάλη. Οσον αφορά την επιφάνεια της λίμνης, από το 2023 στο 2024 η μείωση φτάνει στο 18% και από το 2024 στο 2025 το 15%».

Τα στοιχεία για τον όγκο του ταμιευτήρα είναι εξίσου ανησυχητικά.

Σύμφωνα με το δελτίο αποθεμάτων της ΕΥΔΑΠ στις 18 Απριλίου 2025, ο Μόρνος καλυπτόταν από 331 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ στις 18 Απριλίου 2024 τα κυβικά νερού έφταναν τα 476 εκατομμύρια.

Τι δείχνουν τα ύψη βροχόπτωσης και χιονόπτωσης
Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει ο σταθμός του meteo στον Μόρνο, η εικόνα των βροχοπτώσεων είναι η εξής:

10/2022-04/2023 = 636.4 mm

10/2023-04/2024 = 627.4 mm

10/2024-04/2025 = 682.0 mm

Το ποσοστό χιονοκάλυψης στους ορεινούς όγκους γύρω από τον Μόρνο, οι οποίοι τροφοδοτούν τη λίμνη με νερό, μετά το λιώσιμο των πάγων αποτυπώνεται στο διάγραμμα της ομάδας meteo για λογαριασμό της «K».

Επεξεργασία δεδομένων: Γιάννης Μασλουμίδης, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Οπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, «η μαύρη γραμμή αποτυπώνει το ποσοστό χιονοπτώσεων και χιονοκάλυψης των βουνών της περιοχής, ανά ημέρα, την περίοδο 2005- 2025. Την περίοδο 2023 -2024 (μπλε γραμμή) καθώς είχαμε έναν πολύ ζεστό χειμώνα, τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά, κάτω από 20%. Η φετινή χρονιά (κόκκινη γραμμή) είναι καλύτερη από την περσινή όσον αφορά την έκταση της χιονοκάλυψης, αλλά είναι και πάλι κάτω από τον μέσο όρο. Η μόνη περίοδος κοντά στον μέσο όρο φέτος ήταν στα μέσα Ιανουαρίου, όπου είχαμε καλές χιονοπτώσεις στην περιοχή. Το συμπέρασμα είναι πως έχουμε δύο συνεχόμενες κακές χρονιές όσον αφορά στη χιονοκάλυψη των ορεινών όγκων γύρω από τον Μόρνο».

Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει πως «τα τελευταία 30 χρόνια οι βροχές στη χώρα μας δεν παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή. Είναι περίπου σταθερές, με εναλλαγή ανάμεσα σε καλές και κακές χρονιές. Παράλληλα, οι χιονοπτώσεις μειώνονται ενώ η θερμοκρασία αυξάνεται. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνονται τα αποθέματα νερού. Και ας μην ξεχνάμε πως οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν το φαινόμενο της εξάτμισης του νερού στην επιφάνεια της λίμνης. Το 2024 ήταν το πιο θερμό καταγεγραμμένα έτος, με το 2025 να ακολουθεί μια παρόμοια πορεία».

Παρατηρώντας τη στάθμη της λίμνης να πέφτει
«Κάθε χρόνο και χειρότερα. Πρόπερσι η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική από φέτος» λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κουτσούμπας, αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας στον Δήμο Δωρίδας-Δημοτική Ενότητα Λιδωρικίου, περιγράφοντας αυτό που αντικρίζουν καθημερινά οι κάτοικοι οι οποίοι ζουν στην περιοχή του Μόρνου.

Οπως συνεχίζει να περιγράφει, «στο κανάλι που φεύγει για την Αθήνα και καταλήγει στον Μαραθώνα, μέσα από υπόγεια διαδρομή, το νερό τείνει να περιορίζεται. Το χιόνι που έπεσε φέτος ήταν πολύ λίγο. Και μπορεί οι βροχοπτώσεις στην περιοχή να ήταν ήταν καλύτερες από το 2023- 2024, όμως και πάλι, δεν ήταν αξιόλογες, με αποτέλεσμα η στάθμη του νερού στον Μόρνο να έχει κατέβει σημαντικά».

Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου
Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου, 7 χλμ. δυτικά του Λιδορικίου στον νομό Φωκίδος, δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο ταμιευτήρας του Μόρνου. Το έργο άρχισε τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκε το 1979, αλλά άρχισε να λειτουργεί κανονικά το 1981. Το φράγμα του Μόρνου, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, αποτελείται από αδιαπερατό αργιλικό πυρήνα.

Η ΕΥΔΑΠ προμηθεύεται ακατέργαστο νερό κυρίως από επιφανειακούς υδατικούς πόρους (Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος). Από τους ταμιευτήρες αυτούς, μόνο αυτός της Υλίκης είναι φυσικός, ενώ οι υπόλοιποι έχουν δημιουργηθεί με την κατασκευή φραγμάτων στην κοίτη των ποταμών Ευήνου, Μόρνου και Χαράδρου (φράγμα Μαραθώνα). Στις πηγές υδροληψίας που χρησιμοποιεί η ΕΥΔΑΠ περιλαμβάνονται και υπόγειοι υδατικοί πόροι που αξιοποιούνται με τη λειτουργία 100 γεωτρήσεων συνολικής ετήσιας αντλητικής ικανότητας 70-125 εκατ. κ.μ. νερού περίπου ανά έτος.

Με βάση τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας, οι πηγές υδροληψίας της ΕΥΔΑΠ μπορούν να διαχωριστούν σε:

κύριους υδροδότες (Μόρνος, Εύηνος)
βοηθητικούς υδροδότες (Υλίκη, Μαραθώνας)
εφεδρικούς υδροδότες (υπόγειοι υδατικοί πόροι).
Η τεχνητή λίμνη έχει χωρητικότητα 780 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντίστοιχα, το υδραγωγείο του Μόρνου, μήκους 192 χλμ., είναι το μεγαλύτερο.

kathimerini.gr

Ακολουθήστε το Agrinio2Day  στο Google News